29 آوریل 2022- یک درمان جدید که در دانشگاه آلاباما در بیرمنگام توسعه یافته است، چاقی و دیابت نوع 2 را در موش هایی که با رژیم غذایی پرچرب تغذیه شده بودند، بهبود بخشید. این درمان از طریق انتشار مداوم اکسید نیتریک، یک ماده شیمیایی سیگنال‌دهنده گازی عمل می‌کند که مهمترین عملکرد آن در بدن شل کردن عضلات داخلی رگ‌های خونی است.

از آنجایی که کاهش فراهمی زیستی اکسید نیتریک، مشخصه ی سندرم کاردیومتابولیک است، تامین اکسید نیتریک اگزوژن در سطح پایدار ممکن است راهی کارآمد برای درمان سندرم کاردیومابولیک باشد. دکترJeonga Kim، رهبر این مطالعه در UAB، گفت: استراتژی کاهش وزن بدن با انتقال موضعی اکسید نیتریک ممکن است راهی جدید، کارآمد و ایمن برای پیشگیری و درمان بیماری‌های متابولیک متعدد باشد.

در این مطالعه که در ژورنالACS Applied Materials & Interfaces منتشر شده است، از یک ژل نانوماتریکس خودسامان یافته[1] مبتکرانه استفاده شد که قادر به آزادسازی یک حجم انفجاری از اکسید نیتریک در 24 ساعت اول و سپس انتشار مداوم اکسید نیتریک به مدت چهار هفته بود. این ژل توسط محققین UAB، پرفسور Ho-Wook Jun، و دکتر Brigitta Brott،ساخته شده است، و مجوز آن از طریق مؤسسه نوآوری و کارآفرینی UAB Harbert توسط شرکت  Endomimetics LLC، -یک شرکت اسپین­اف ازUAB  -، صادر شده است.

این ژل به مدت 12 هفته، هر دو هفته یکبار به صورت زیر جلدی به موشهای 8 هفته ای تزریق شد. موش‌های دریافت کننده ی ژل و موش‌های کنترل با رژیم غذایی پرچرب تغذیه شدند، که باعث چاقی و مقاومت به انسولین می‌شود.

در پایان 12 هفته، موش‌های دریافت کننده ی ژل مولد اکسید نیتریک، 17 درصد وزن کمتری نسبت به گروه کنترل اضافه کردند و این تفاوت وزن عمدتاً به دلیل کاهش چربی بود، نه کاهش توده بدون چربی یا محتوای آب بدن. محققان شاهد افزایش فسفوریلاسیون آنزیم لیپاز حساس به هورمون و کاهش اندازه سلول های چربی در بافت چربی سفید اپیدیدیمال یا eWAT بودند. دکتر Kim، گفت: افزایش لیپولیز ممکن است کاهش وزن بدن را توضیح دهد.

همچنین تحمل گلوکز در موش‌های دریافت کننده ی ژل مولد اکسید نیتریک، بهبود یافت و سطح انسولین و لپتین در سرم ناشتای آنها کاهش یافت.

دکتر Kim، و همکارانش تغییرات گسترده‌ای را در معیارهای التهابی و متابولیسم در موش‌های دریافت کننده ی ژل مولد اکسید نیتریک در مقایسه با گروه کنترل پیدا کردند. بیان چهار ژن التهابی، از جمله یک نشانگر ماکروفاژها، درeWAT ، کاهش یافت.

همچنین به نظر می رسد که ژل اکسید نیتریک، قهوه ای شدن بافت چربی را از طریق افزایش بیان ژن uncoupled protein 1  در بافت چربی قهوه ای و بافت چربی بژ تحریک می کند. تاثیر اکسید نیتریک در افزایش بیوژنز میتوکندری شناخته شده است- مکانیزمی برای تبدیل سلول های چربی سفید به سلول های چربی بژ.

بافت چربی قهوه ای برای حفظ دمای بدن در محیط سرد، گرما تولید می کند. سلول های چربی در بافت چربی قهوه ای و در بافت چربی اینگوینال(کشاله ی ران) موشهای دریافت کننده ی ژل مولد اکسید نیتریک نیز کوچکتر از سلول های گروه کنترل بود.

ژل اکسید نیتریک همچنین از موشها در برابر بیماری کبد چرب غیر الکلی محافظت کرد، زیرا محققان شاهد کاهش وزن کبد، کاهش تری گلیسیرید در کبد، و کاهش تری گلیسیرید و کلسترول در سرم خون آنها بودند. ژل مولد اکسید نیتریک همچنین حساسیت به انسولین را بهبود بخشید، که با افزایش بیان پنج مولکول سیگنال دهنده انسولین در ماهیچه های اسکلتی، کبد یاeWAT ، اندازه گیری شد.

جریان خون مغزی در موش‌هایی که ژل اکسید نیتریک دریافت کردند، بهبود یافت، آنها در آزمایش ماز آبی موریس، به‌طور قابل‌توجهی بهتر عمل کردند که بیانگر بهبود توانایی یادگیری فضایی آنها بود. هنوز مشخص نشده است که آیا این تغییرات اثر مستقیم اکسید نیتریک بوده یا از طریق اثرات محافظت کننده ی عصبی ناشی از افزایش ادیپوسیتهای بژ (adipocyte beiging) ایجاد شده است.

منبع:

https://www.news-medical.net/news/20220429/Novel-therapy-using-nitric-oxide-may-be-an-efficient-and-safe-way-to-treat-multiple-metabolic-diseases.aspx